|
Satranç, bakış
açısına göre ya inanılmaz derecede eski ya da dikkate
değer şekilde yenidir.
Satranç kurallarının, 7. yüzyıldan günümüze kadar
nasıl geliştiğinin hikayesi çok karışık ve
şaşırtıcıdır:
Satrancın atası MS 600'de oynanan Çaturanga isimli
oyundur. Tarihçiler satrancın (daha doğrusu
çaturanga'nın) din zulmünden kaçan budist rahipler
yoluyla Çin'e götürüldüğünü düşünmektedirler.
Çin satrancı 8. yüzyılın sonunda ortaya çıkmıştır ve
onu Japon versiyonu Şogi takibetmiştir.
Öteki yöne dönüldüğünde, satranç 625 yılları
civarında Pers ülkesine ulaşmıştır (Bugünkü İran).
Persler bu oyuna Çatrang ismini vermişlerdir.Araplar
satranç hastalığına 25 yıl sonra yakalanmışlar ve
Şatranc ismini vermişlerdir.
Emeviler İspanya'yı 700 yılında işgal ettiklerinde,
yanlarında satrancı da getirmişlerdir.
Bizans İmpratorluğu ile de karşılaşma önemli bir
dönüm noktasıdır. Yüzyıllarca satranç yavaş stratejik
bir oyundu. 1400'lü yılların sonunda iki uzun
menzilli taşın (Fil ve Vezir) icadıyla oyun
hareketlendi. Oyun bu taşlarla beraber çok heyecanlı
hale geldi ve bir süre sonra İspanya'dan tüm
Avrupa'ya yayıldı.
Rok kuralı çok daha yavaş kabul edildi.
Başta Şah istisnasız en fazla bir kare
ilerleyebilirdi. Ama Fil ve Vezirin oyuna dinamik bir
şekilde katılımından sonra Şahın biraz yardıma
ihtiyacı olduğu anlaşıldı. Orta çağlarda bir süre rok
hareketi iki hamlede gerçekleştirildi. Ama 1600'lerin
başında artık bir hamlede rok hareketi kural haline
gelmişti.
Şah ve Kalenin rok hareketiyle tam olarak nereye
yerleştirileceği ancak 17.yüzyılda belirlendi ve
İtalyanlar kendilerine özgü rok hareketine 1900'lere
kadar sahip çıktılar.
İlk resmi uluslararası satranç turnuvası 1851'de
İngiltere, Londra'da düzenlendi.
Bu turnuvada İngiltere şampiyonu Howard Staunton
herkes için geçerli olması gereken Satranç
Kuralları'nın (rok, geçerken alma berabere
kuralları,dokunulan taşı oynama kuralı vb.) onaylanma
gerekliliğini tartışmaya açtı. Ne var ki bu hayalin
gerçekleşmesi ancak bugün FIDE (Federation
Internationale des Echecs) ismi altında bilinen
uluslararası bir satranç federasyonunun kurulmasıyla
mümkün oldu.
FIDE tarafından, internet üzerinden satranç,
bilgisayar, satranç programları gibi gelişmeler
doğrultusunda "Satranç Kuralları" nın yeni
düzenlemeleri yapılmaya devam edilmektedir.
|
|
|
